Η χοληστερόλη, ή χοληστερίνη όπως αποκαλείται από το ευρύ κοινό, είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών. Η χοληστερόλη είναι απαραίτητο συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών. Εκτός από τον δομικό της ρόλο στον σχηματισμό των κυττάρων μας, είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή στεροειδών ορμονών, βιταμίνης D και της χολής. Είναι απαραίτητη για τη ζωή και σε αντίθεση με ευρέως διαδεδομένες αντιλήψεις, μόνο όταν είναι υπερβολικά αυξημένη κινδυνεύει να προκαλέσει σε βάθος χρόνου αποφράξεις αγγείων ζωτικών οργάνων. Η χοληστερίνη μεταφέρεται στο αίμα με τις λιποπρωτεΐνες, οι οποίες είναι ουσίες που αποτελούνται από λίπος και πρωτεΐνη. Αυτή η μεταφορά πραγματοποιείται με δύο κύριες κατηγορίες λιποπρωτεϊνών:
· Την
λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL) που είναι ευρέως γνωστή ως «κακή» χοληστερόλη. Η LDL μεταφέρει την
πλεονάζουσα χοληστερόλη από το ήπαρ στα κύτταρα, όπου χρησιμοποιείται σε
διάφορες διαδικασίες.Ta υψηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης στην κυκλοφορία του
αίματος αυξάνουν τον κίνδυνο αγγειακών εγκεφαλικών και καρδιακών αποφράξεων.
· Την
λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL) που αναφέρεται συχνά ως "καλή" χοληστερόλη,
επειδή μεταφέρει την πλεονάζουσα χοληστερόλη στο ήπαρ, μειώνοντας έτσι τον
κίνδυνο καρδιακών εγκεφαλικών ή αγγειακών αποφράξεων.
Πέντε λανθασμένες
αντιλήψεις για την χοληστερόλη είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες:
1.
Η υψηλή χοληστερίνη παρατηρείται μόνο σε
υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα.
Η αντίληψη αυτή
είναι λανθασμένη, διότι τα επίπεδα χοληστερόλης δεν συνδέονται μόνο με το βάρος
μας αλλά και με άλλους παράγοντες, όπως η διατροφή, η άσκηση, η ηλικία, η
κληρονομικότητα. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να γεννηθεί
με γενετική τάση να μην επεξεργάζεται αποτελεσματικά τη χοληστερόλη. Υπάρχουν
επίσης νοσήματα που προκαλούν αυξημένη χοληστερόλη όπως ο υποθυρεοειδισμός.
Αντίστοιχες επιδράσεις έχουν φάρμακα και αλκοόλ.
2.
Οι άνθρωποι με υψηλή χοληστερίνη έχουν εμφανή
συμπτώματα.
Πρόκειται για
διαδεδομένο μύθο.
Τα μόνα συμπτώματα
με τα οποία μπορεί να συνδεθεί η χοληστερίνη είναι τα όψιμα συμπτώματα, όταν η υπερβολική
συσσώρευση χοληστερόλης προκαλέσει σοβαρές βλάβες στα αγγεία διαφόρων οργάνων
όπως στο γεννητικό σύστημα (στυτική δυσλειτουργία), στην καρδιά (έμφραγμα),
στον εγκέφαλο (εγκεφαλικό επεισόδιο) κ.λπ. Ωστόσο η απόφραξη των αρτηριών που προκαλεί η
πλεονάζουσα χοληστερόλη είναι αθόρυβη και μόνο όταν η απόφραξη υπερβεί ένα
κρίσιμο όριο εμφανίζονται τα ανάλογα συμπτώματα. Η αθηροσκλήρωση, η στένωση των αρτηριών
που οδηγεί σε έμφραγμα, μπορεί να αρχίζει ήδη από την παιδική ηλικία. Οι άνθρωποι που είναι υπέρβαροι, έχουν
αρτηριακή πίεση υψηλότερη από το φυσιολογικό ή οικογενειακό ιστορικό, πρέπει να
ελέγχουν τα επίπεδα της χοληστερίνης τους από νεαρή ηλικία.
3.
Τα ιδανικά επίπεδα χοληστερίνης είναι
ενιαία για όλους.
Ο κίνδυνος από
την αυξημένη χοληστερίνη δεν είναι ίδιος για όλους. Η ηλικία, η
κληρονομικότητα, συμπαρομαρτούντα νοσήματα όπως είναι ο διαβήτης η καρδιοπάθεια
η νεφροπάθεια η υπέρταση, καθημερινές συνήθειες όπως το κάπνισμα, διαφοροποιούν
την επικινδυνότητα της χοληστερόλης από άνθρωπο σε άνθρωπο και διαφοροποιούν
επίσης τα μέγιστα επίπεδα χοληστερίνης που μπορεί να έχει χωρίς πρόβλημα ο κάθε
οργανισμός ξεχωριστά και τα ιδανικά επίπεδα στόχους.
4.
Εφόσον δεν υπάρχουν συμπτώματα από την
αυξημένη χοληστερίνη, δεν πρέπει να χορηγείται και αγωγή.
Αυτό, είναι
αναληθές. Η θεραπεία για την χοληστερόλη περιλαμβάνει αποτελεσματική διατροφική
θεραπεία, άσκηση, αποφυγή αλκοόλ και σε ορισμένες περιπτώσεις βοτανικά ή χημικά
φάρμακα. Η πρώιμη θεραπευτική παρέμβαση αποκαθιστά τα παθολογικά επίπεδα της
χοληστερίνης και προλαμβάνει τις σοβαρές επιπλοκές από την αύξησή της.
5.
Τα αυγά είναι η χειρότερη τροφή.
Είναι αληθές ότι τα αυγά έχουν αρκετή
διατροφική χοληστερίνη. Η διατροφική χοληστερόλη εντούτοις, δεν είναι τόσο
επικίνδυνη όσο πιστεύαμε κατά το παρελθόν, με δεδομένο ότι η κύρια οδός αύξησης της χοληστερόλης στο αίμα
είναι η ενδογενής παραγωγή, η οποία αυξάνεται με το υπερβολικό βάρος, την
κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών trans λιπαρών ζάχαρης και την καθιστική ζωή. Σε αντιστοιχία με τα
αυγά, αρκετά οστρακοειδή περιέχουν αυξημένη χοληστερίνη αλλά δεν προκαλούν
εκσεσημασμένες αυξήσεις της ενδογενούς παραγωγής.
Dr. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος Φραγκοπούλου 10
Κηφισιά
Τηλ. γραμματείας για ραντεβού:
2106252770 και 6945575287
Οι ιστοσελίδες και ο ηλεκτρονικός τόπος του
ιατρείου εκτίθενται παραπλεύρως.
